به نقل از «خبرگزاری آریا»

با خواندن نهج البلاغه به اميرالمومنين نزديک شويد

تاریخ انتشار: ۱۸ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۷۸۷۱۹

خبرگزاری آریا-نکته مهمی که درباره نهج البلاغه می‌توان گفت این است که با مطالعه سخنان امیرالمومنین ناخودآگاه رفتار و کردارمان به ایشان شبیه می‌شود.
به گزارش خبرگزاری آریا، نهج‌البلاغه مانند قرآن، یک کتاب سبک زندگی است و جامعه ما همان‌گونه که به آموزه‌های قرآن نیاز دارد، به معارف نهج‌البلاغه نیز محتاج است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جلوه‎ایی از آثار انس با نهج البلاغه
بی‌تردید نهج‌البلاغه، جامع‌ترین کتاب پس از قرآن است که می‌تواند راهنمای انسان در تمام ابعاد زندگی به شمار آید.
در عظمت و شگفتی این اثر جاودانه همین بس که در توصیفش گفته‌اند: «کَلامٌ فَوقَ کَلامِ المَخلوقِ وَ دونَ کَلامِ الخالِق: کلامی که بالاتر از کلام بشر و پایین‌تر از کلام خداوند است».
اگر چه بیش از هزار سال از عمر نهج‌البلاغه می‌گذرد، اما جای بسی تأسف است که این گنجینه ارزشمند و این میراث ماندگار، هنوز در میان شیعیان مهجور مانده و بسیاری از ما دوستان اهل‌بیت: جز آشنایی با نام این کتاب، بهره دیگری از آن نداریم و خود را از دُرّ و مرجان‌های این اقیانوس بیکران محروم کرده‌ایم.
رهبر فرزانه انقلاب، حضرت آیت‌اللّه العظمی خامنه‌ای می‌فرماید:
ما مثل آن بیماری هستیم که نسخه کاملی از یک طبیب حاذق را در جیب خود یا در طاقچه اتاق خود دارد، اما در عین حال لای آن نسخه را باز نمی‌کند و به آن عمل نمی‌کند و از آن بیماری دائماً رنج می‌برد.
قرن‌های متمادی نهج‌البلاغه را داشتیم، اما از آن استفاده نکردیم و از معارف آن بهره نبردیم و بیماری‌های فردی و اجتماعی خود را برای خودمان نگه داشتیم.
این، آن تأسف و افسوس بزرگی است که هر کس با نهج‌البلاغه آشنا شود، در دلش جا خواهد گرفت.

بایستگی آشنایی با نهج‌البلاغه
نخستین پرسشی که درباره ضرورت مطالعه و انس با نهج‌البلاغه مطرح می‌شود، این است که اساساً نهج‌البلاغه چه کاربردی در زندگی امروز بشر داشته و چه مشکلی را از سر راه انسان معاصر بر می‌دارد؟ چرا باید نهج‌البلاغه بخوانیم و با آن مأنوس شویم؟
شاید بهترین پاسخ به این سؤال، جامعیت نهج‌البلاغه در پرداختن به نیاز‌های مختلف بشر است.
مقام معظم رهبری در یکی از بیانات خود می‌فرماید: «نهج‌البلاغه در همه بخش‌هایی که برای یک انسان کامل و برای یک جامعه انقلابی کامل لازم و ضروری است، بهترین و وافی‌ترین مطالب را ارائه می‌دهد».

روش شروع مطالعه نهج البلاغه
برای سیر مطالعاتی در نهج‌البلاغه پنج مرحله پیشنهاد می‌شود: در مرحله اول می‌توانیم به مرور نهج‌البلاغه و درک ساده آن بپردازیم که هدف از این مرور، قوی شدن حافظه نهج‌البلاغه مردم و آشنا شدن با واژگان این کتاب است و در این مرحله باید از کلمات قصار یا حکمت‌ها شروع کنیم.
یعنی خطبه‌ها و نامه‌ها را کنار بگذاریم و از طرف دیگر توجهی به تفاوت ترجمه‌ها نکنیم، حتی اگر مطلبی را دشوار دیدیم فقط آن را بخوانیم و از آن بگذریم و نیازی به تامل و تدبر در آن نیست.
خوبی حکمت‌های نهج البلاغه این است که متن خیلی کوتاهی دارد و مقصود را به خوبی منتقل می‌کند.
مثلا حضرت علی (ع) فرمود «با مردم به گونه‌ای رفتار کنید که اگر از دنیا رفتید، محزون شوند و اگر زنده بودید، با اشتیاق به سمت شما بیایند».
با به کار بردن این روش ما می‌توانیم درحدود 60 درصد از حکمت‌ها و کلمات قصار نهج البلاغه را درک کرده و جذب آن شویم و این روند در مورد نامه‌ها و خطبه‌ها نیز باید لحاظ شود.
البته اگر در این مرحله، متون دشوار و شبهه دار را کنار بگذاریم و فقط یک مرور و درک ساده داشته باشیم، می‌توانیم با آمادگی بیشتری وارد مرحله دوم بشویم که درک متوسط از نهج‌البلاغه است.

مرحله دوم انس با نهج البلاغه
در این مرحله، دوباره روند اول را شروع کرده و ادامه می‌دهیم، اما فقط به یک ترجمه اکتفا نمی‌کنیم بلکه حداقل سه تا پنج ترجمه را با هم مقایسه می‌کنیم و با این مقایسه، دقت در متن نیز بیشتر خواهد شد.
از آنجا که امیرمومنان در بسیاری از نامه‌ها به ویژه نامه‌هایی که به معاویه می‌نوشته، از ادبیات عرب بسیار استفاده می‌کرده، باید در مرحله اول توجهی به این نامه‌ها نداشته باشیم، ولی بعضی نامه‌ها به قدری زیباست که به راحتی می‌توان با آن ارتباط برقرار کرد.
از جمله نامه 69 که حضرت به حارث همدانی نوشتند و ضمن بیان اخلاق کارگزاران حکومتی و اوصاف مؤمنان به نکاتی درباره روش به کار گیری نفس در خوبی ‏ها اشاره کردند.
قاعده طلایی نیز در این نامه آمده که به عنوان یک اصل اخلاقی در میان اندیشمندان و علمای روانشناسی و جامعه شناسی نیز شناخته شده است.
«آنچه برای خود می‌پسندی برای دیگران نیز بپسند و آنچه برای خود نمی‌پسندی، برای دیگران مپسند»
این قاعده و بسیاری از جملات امیر، کلام با روح و فطرت انسانی درهم می‌آمیزد و به راحتی آن را درک می‌کند و اگر به این جملات عمل کنیم، شاید دو سوم اعمال ما مطابق این قاعده خواهد بود.
در همین نامه 69 درحدود 40 جمله قابل فهم و زیبا وجود دارد و به راحتی می‌توانیم با آن ارتباط برقرار کنیم.

خطبه‌ای فراتر از فهم کنونی بشر
با خواندن نهج البلاغه به امیرالمومنین نزدیک شویدخطبه 186در نهج البلاغه صبحی صالح به قدری مشکل است که اگر از فهمیدن آن منصرف شویم، بهتر است. چون هنوز بنیه علمی ما به آن حد نرسیده که بتوانیم آن را تبیین کنیم، ولی خطبه متقین معروف به خطبه همام با روح انسان ارتباط برقرار می‌کند و در نهایت با پشت سرگذاشتن مرحله دوم می‌توان 30درصد از نهج البلاغه امیرمومنان را فهمید.

مرحله درک تفصیلی کتاب
مرحله دوم در واقع درک تفصیلی این کتاب است. یعنی دوباره‌خوانی متون و استفاده از سایر متون مرتبط در دستور کار قرار دارد.
البته در این مرحله به یک ترجمه اکتفا نمی‌کنیم و حداقل سه ترجمه مانند ترجمه‌های فیض الاسلام یا سیدجعفر شهیدی را با هم مقایسه می‌کنیم.
این ترجمه تطبیقی باعث می‌شود تا دقت و انضباط ما افزایش یابد و بتوانیم ظرافت‌های متن را بهتر درک کنیم.
شاید همین دو مرحله برای بسیاری علاقه‌مندان مطالعه نهج البلاغه کافی باشد، ولی کسانی که می‌خواهند بیشتر با این کتاب انس بگیرند و از این اقیانوس بیکران کسب معرفت کنند، می‌توانند مراحل سوم و تا پنجم را نیز طی کنند.
مرحله سوم درک تفصیلی به همراه متون شروح نهج البلاغه است و کتاب‌هایی مانند پیام امام نوشته آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی یا کتاب فی ظلال نهج البلاغه برای مخاطب عام نوشته شده است و منجر به درک تفصیلی می‌شود و نیازی به ورود در مباحث ادبیاتی ندارد.
مرحله چهارم عبارت از بررسی نکات و متون ادبی دشوار و شبهه‌دار است که در این مرحله با تمرکز بر روی نکات ادبی و هنری نهج البلاغه در عمق دریای کلام امیر وارد می‌شویم که نیازمند دانستن زبان عربی است و شرح ابن ابی الحدید از کتاب‌های خوب در این مرحله است.
در این مرحله می‌توان به رابطه مضمونی قرآن و نهج البلاغه پی برد.
یعنی می‌توانیم مضامین نهج البلاغه را در قرآن پیدا کنیم و برای فهم متون دشوار این کتاب می‌توانیم به پایان نامه‌ها و مقالات تحلیلی که در این زمینه نوشته شده مراجعه کنیم.
آخرین مرحله مربوط به مطالعه خطبه‌های توحیدی است.
یعنی اوج مباحث عقلی و فلسفی و نگاه‌های متفاوتی که از سوی اندیشمندان در این زمینه بیان شده، در این مرحله قابل مطالعه است. مثلا شرح ابن میثم بحرانی در این مرحله مفید است.
 

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: کتاب نهج البلاغه نهج البلاغه مرحله دوم نامه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۷۸۷۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آیت‌الله رمضانی: دشمنان می‌خواهند شریعت اسلام را تعطیل کنند

آیت‌الله رضا رمضانی- دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) - که به دعوت مسلمانان برزیل برای شرکت در همایش بین‌المللی «اسلام؛ دین گفت‌وگو و زندگی» به این کشور سفر کرده است، در حاشیه این همایش، در جمع علما و مدیران مراکز دینی آمریکای لاتین، با اشاره به جایگاه مکتب اهل‌بیت(ع) اظهار کرد: الحمدالله که خداوند ما را با مکتب اهل‌بیت(ع) آشنا کرد. ما با اتفاق بزرگی مواجه شدیم که اسلام در عرصه اجتماعی و سیاسی حضور پیدا کرد. هیچ کس فکر نمی‌کرد چنین اتفاقی رخ بدهد. با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، فرصتی طلایی برای همه ایجاد شده است.

تبلیغات غربی‌ها علیه مکتب اهل‌بیت(ع)

دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) افزود: امروز غول رسانه‌ای در اختیار غربی‌ها است، آنها در صدد هستند که پیروان مکتب اهل‌بیت(ع) را خشونت‌طلب معرفی کنند، حال آن که مکتب اهل‌بیت(ع)، مکتب مهر و مهربانی است. همه حرف‌ها برای این است که پیروان مکتب اهل‌بیت(ع) در مقابل زور می‌ایستند، به همین جهت این نسبت را به شیعیان می‌دهند.

آیت‌الله رمضانی با اشاره به تلاش‌ها برای تحریف اسلام اظهار کرد: ما امروز با تحریف دیگری از اسلام مواجه هستیم. زمانی دشمنان با بیرون کردن کامل اسلام از عرصه‌های اجتماعی و سیاسی به دنبال تحریف اسلام بودند، اما اکنون غربی‌ها به دنبال معرفی اسلام لیبرال هستند.

دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع)، وظیفه مهم مبلّغان دینی را معرفی مکتب اهل بیت(ع) دانست و تصریح کرد: اینگونه نیست که سخنان ائمه معصومین(ع) را به راحتی با خواندن چند حدیث بفهمیم. حضرت امیرالمومنین(ع) در روایتی فرمودند: «اَمر (شأن و امامت ما) سخت دشوارتر است؛ و کسی نمی‌تواند (چنان که باید) به آن اقرار کند؛ مگر مَلک مقرّب، یا نبیّ مرسل، یا عبدی که خداوند قلب او را برای ایمان خالص کرده است.»ما می‌خواهیم به دیگران بگوییم که اسلامِ اهل‌بیتی چیست. باید جوانان را با مکتب اهل‌بیت(ع) انس بدهیم.  

رفتار پیروان اهل‌بیت(ع)؛ معرّف مکتب و اهل‌بیت(ع)

وی افزود: امام موسی صدر، جمله‌ای دارد که خیلی زیبا است. او نقل به مضمون می‌گفت که اگر می‌خواهیم امیرالمومنین(ع) را به غیرمسلمانان معرفی کنیم، با خواندن تاریخ یا نقل آیات قرآنی ممکن نیست، چون آنها که قرآن را قبول ندارند. امروزه فقط از این طریق می‌توانیم حضرت امیرالمومنین(ع) را به غیرمسلمانان معرفی کنیم که در رفتارمان، نماینده گفتار و کردار امام علی(ع) باشیم. حضرت امیرالمومنین(ع) در نهج البلاغه فرمودند: «وَ لکِن اَعینونی بِوَرَعٍ وَ اجتِهادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سُدادٍ»؛ ولی مرا با پرهیزگاری و تلاش (برای پاک زیستن) و عفت و پیمودن راهِ درست یاری دهید. اگر امام علی(ع) به خوبی معرفی شود، محبوب عالم خواهد شد. اگر امام علی(ع) را درست معرفی کنیم، در دنیا چه اتفاقی می‌افتد؟ دیگر ظلم نخواهد بود، توزیع ثروت به صورت عادلانه صورت می‌گیرد، فقر نخواهد بود و اتفاقات بسیاری رخ می‌دهد.

منبع: خبرگزاری ایسنا